Deze informatie is bedoeld voor patiënten die bloedverdunners zoals Marcoumar®, Marevan®, Sintrom®, enz.... nemen. Het tracht een aantal veel voorkomende vragen te beantwoorden zoals: welke pijnstillers mag u nemen, wat moet u doen als u uw medicatie vergeet in te nemen enz...

Coumarines - België

De lever heeft vitamine K nodig om bepaalde stollingsfactoren te maken. De coumarines zijn een groep medicijnen die invloed hebben op het vitamine K gebruik door de lever zodat zij gebruikt kunnen worden als antistollingsmiddelen.

Zij zijn momenteel de enige antistollingsmiddelen die als pillen kunnen worden ingenomen. De andere grote categorie van antistollingsmiddelen, de heparines, zijn enkel beschikbaar voor intraveneuze of subcutane (onderhuidse) injectie.

In België zijn drie coumarines voor orale inname geregistreerd: acenocoumarol (Sintrom Mitis 1mg, Sintrom 4 mg), warfarine (Marevan) en fenprocoumon (Marcoumar). Wereldwijd wordt het meest gebruik gemaakt van warfarine, zeker in de Angelsaksische landen. In verschillende landen van de wereld worden verschillende medicijnen gebruikt.

Als u in het buitenland op vakantie gaat, doet u er goed aan voldoende medicijnen mee te nemen want het antistollingsmiddel dat u gebruikt, zou wel eens niet beschikbaar kunnen zijn in dat betreffende land.

Wat is het verschil tussen Marcoumar (phenprocoumon), Marevan (warfarine) en Sintrom / Sintrom Mitis (acenocoumarol) en waarom kiest de ene arts voor het ene medicijn en een andere arts voor een ander medicijn?

Deze drie coumarines hebben dezelfde werking: ze verstoren de mogelijkheden van de lever om vitamine K te verwerken.

Het verschil tussen deze medicijnen ligt voornamelijk in hun werkingsduur: acenocoumarol (Sintrom Mitis 1mg, Sintrom 4 mg) heeft een korte werkingsduur (de helft van het medicijn is 11 uur na inname al verdwenen) terwijl fenprocoumon (Marcoumar) juist een heel lange werkingsduur heeft (het duurt 140 uur voor de helft van het medicijn is verdwenen).

Warfarine (Marevan) ligt wat betreft de werkingsduur tussen de beide andere in (de helft van het medicijn is verdwenen na 40 uur).

Wat zijn de voor- en nadelen van beide medicijnen?

Marcoumar (phenprocoumon)                         

• betere kwaliteit van antistolling: door zijn lange werkingsduur heeft phenprocoumon het voordeel minder te schommelen op lange termijn dan acenocoumarol. De patiënten zijn een groter deel van de tijd binnen hun INR-streefwaarden.
• tijdstippen van inname en INR-meting zijn minder belangrijk: door de werkingsduur die veel langer is dan een dag, is het verband tussen het innemen van de phenproumon en de INR op die dag beperkt. Verschuivingen in de tijdstippen van inname en meting zullen dan ook weinig effect hebben op de gemeten INR.
• het eenmalig vergeten van een inname heeft minder gevolgen: door de lange werkingsduur is de INR bij phenprocoumon niet alleen afhankelijk van de ingenomen medicatie van die dag, maar ook van de laatste 14 dagen. Dit betekent dat als men een dag vergeet in te nemen, dit niet veel effect zal hebben op de INR behalve een lichte daling in de daarop volgende dagen. •
• bij lichte bloedingen of een te hoge INR zal het onderbreken van de medicatie weinig effect hebben:
• het beredeneren van de doserering is wat moeilijker en wat meer abstract:

Sintrom / Sintrom Mitis (acenocoumarol)                  

• mindere kwaliteit van antistolling: door zijn korte werkingsduur heeft acenocoumarol het nadeel meer te schommelen op korte en lange termijn dan phenprocoumon. De patiënten zijn een kleiner deel van de tijd binnen hun INR-streefwaarden dan bij phenproucomon. •
• tijdstippen van inname en INR-meting zijn heel belangrijk: door de korte werkingsduur die niet veel langer is dan een dag, is het verband tussen het innemen van de acenocoumarol en de INR op die dag heel duidelijk. Verschuivingen in de tijdstippen van inname en meting zullen dan ook potentieel belangrijke effect hebben op de gemeten INR.
• het eenmalig vergeten van een inname heeft duidelijke gevolgen: door de korte werkingsduur is de INR bij acenocoumarol sterk afhankelijk van de ingenomen medicatie van die dag, en in mindere mate van de voorgaande 2 dagen. Dit betekent dat als men een dag vergeet in te nemen, dit onmiddellijk een duidelijk effect zal hebben op de INR. Twee dagen vergeten en de INR zal bijna normaal zijn. •
• bij lichte bloedingen of een te hoge INR zal het onderbreken van de medicatie een vlug effect hebben:
• het beredeneren van de doserering is wat gemakkelijker en duidelijker:

Samenvattend

Het voordeel van phenprocoumon (Marcoumar) is dus zijn betere kwaliteit van antistolling door zijn lange werkingsduur, en betekent dit dat er wat losser met het tijdstip van inname en meting kan worden omgegaan. Het moet bekeken worden als een wat "log" medicijn: het reageert wat trager maar wat je doet heeft een langdurig effect. Een beetje als het sturen van een grote olietanker; het duurt even voor het schip op koers is, en overdreven bewegingen geven lange afwijkingen van de koers, maar als het schip op koers ligt, zal het moeilijker van die koers afwijken. Sleepboten (vitamine K) kunnen nodig zijn om snelle correcties te doen.

Acenocoumarol (Sintrom / Sintrom Mitis) is als een zeiljacht: makkelijk wendbaar; kleine bewegingen geven onmiddellijk koersafwijkingen die weer snel kunnen corrigeren maar de koers is moeilijk houdbaar. Sleepboten zijn enkel nodig is bijzondere gevallen.

Waarom kiest de ene arts voor phenprocoumon en de andere voor acenocoumarol?

Kort gezegd: de ene vaart liever met een olietanker en de andere met een zeiljacht. De ene heeft meer oog op de stabiliteit en de andere op de wendbaarheid.

Er zijn drie studies uitgevoerd waarbij fenprocoumon (Marcoumar) en acenocoumarol (Sintrom Mitis) werden vergeleken. Deze studies gebeurden bij de Trombosedienst Leiden (APA Gadisseur et al.) op gekoppelde patienten (matching), op de databank van de Trombosedienst den Haag (FJA Penning - van Beest et al), en op de databanken van 8 Nederlandse trombosediensten (SD Fihn et al). In alle drie de studies werd een betere kwaliteit van de antistolling met fenprocoumon gezien.

In Italie werd reeds een vergelijking uitgevoerd tussen het kortwerkende acenoumarol en het middellangwerkende warfarine. Hierbij kwam warfarine als de betere antistolling uit de bus. De langer werkende producten lijken minder schommelingen te geven. Een vergelijking tussen de 2 langwerkende middelen, fenprocoumon (halfwaardetijd 140u) en warfarine (halfwaardetijd 40u) dient nog te gebeuren.

De gebruikte antistollingsmedicatie is sterk afhankelijk van de voorkeur van de behandelende arts.

Het is heel moeilijk Sintrom Mitis (acenocoumarol) in tweeën te delen, wanneer mensen minder dan 1 tablet per dag nodig hebben is het beter hen over te zetten op Marcoumar (fenprocoumon).

Marcoumar (fenprocoumon) is wel in tweeën te delen en halfjes worden dan ook bij de dosering gebruikt.

Soms vertonen mensen allergische reacties bij een van beide medicijnen en dan wordt gekozen om de patiënt over te zetten op het andere medicijn.